21 lipca 2022

Witamy na Śląsku!

Mury zamkowe sprzed wieków, hektary zieleni i architektura, jakiej na próżno szukać w innej części naszego kraju. Można tu żeglować, jeździć na nartach, wędrować po górach, a na ulicach spotkać postaci z ulubionych bajek. Witamy w województwie śląskim!

Śląskie to przede wszystkim ponad 12 tys. km2 powierzchni, blisko 4,5 mln ludzi, 17 powiatów i aż 19 miast na prawach powiatu. To najgęściej zaludnione i najsilniej zurbanizowane województwo w Polsce. Choć wciąż kojarzone jest głównie z przemysłem górniczym, Śląskie to nie tylko zabytki techniki. Południową część województwa stanowią Beskidy, a północną – malownicza Jura Krakowsko-Częstochowska. Zróżnicowana budowa i ciekawe położenie geograficzne sprawiają, że region ten zarówno turystom, jak i mieszkańcom ma do zaoferowania naprawdę wiele.

Rajd Śląska
fot. Mariusz Cieszewski/MSZ

Z cegłą w roli głównej

Jednym z najbardziej charakterystycznych śląskich krajobrazów są niewątpliwie słynne familoki, czyli z niemieckiego – „rodzinne bloki”, budowane w większości na przełomie XIX i XX w. w pobliżu dużych zakładów przemysłowych dla pracowników i ich rodzin. Niektóre z tych osiedli zostały objęte opieką konserwatorów i poddane renowacji lub rewitalizacji, jak np. najpopularniejszy spośród nich Nikiszowiec. Prócz znanych kamienic na Śląsku można znaleźć dużo innych architektonicznych perełek — pałac w Pszczynie, średniowieczne ruiny zamków, sanktuarium na Jasnej Górze czy słynny Spodek w samym sercu Katowic.

Rajd Śląska
fot. Mariusz Cieszewski/MSZ

W rytmie Śląska

A jeśli już o Spodku mowa… Na Śląsku nie brakuje również okazji i miejsc, by spędzić czas na podziwianiu sztuki i słuchaniu muzyki. Melomani mogą skorzystać z bogatej oferty Hali Widowiskowo- -Sportowej Spodek. Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Teatr Rozrywki w Chorzowie, Opera Śląska w Bytomiu, Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu, Filharmonia Śląska w Katowicach – to tylko niektóre z miejsc, w które warto się udać na muzyczną ucztę. Województwo słynie również z wielu festiwali kulturalnych o znaczeniu ogólnopolskim, a nawet ogólnoświatowym, jak np. muzyczny OFF Festival, Tydzień Kultury Beskidzkiej, katowicki Letni Ogród Teatralny czy Bielska Zadymka Jazzowa.

Rajd Śląska
fot. Shutterstock

Węgiel, piwo i kartofle

Górny Śląsk to także region o niezwykle barwnej i dynamicznej historii. By ją zgłębić, warto odwiedzić Muzeum Śląskie w Katowicach, które doskonale prezentuje dynamikę dziejów regionu, wielokulturowość i przemysł przy pełnym uznaniu dla lokalnego dorobku intelektualnego i artystycznego. Chcąc dobrze poznać charakter tego regionu, nie sposób pominąć także Szlaku Zabytków Techniki. Znajdują się na nim obiekty związane z przemysłem ciężkim, jak np. kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu, Szyb Maciej czy zabytkowa kopalnia srebra w Tarnowskich Górach. Warto zajrzeć także do muzeów browarnictwa w Tychach i Żywcu lub zasmakować historii w mniej miejskim wydaniu i odwiedzić Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie, gdzie można wziąć udział w rozmaitych okazjonalnych wydarzeniach, jak np. Dzień Kartofla czy Śląsko Wilijo.

Rajd Śląska
fot. magro_kr/Creative Commons

Bajeczne widoki

Rozległe tereny zielone rozciągają się także w południowej części województwa – miłośnicy górskich wędrówek mogą wyruszyć na trasy Beskidów – Małego, Żywieckiego i Śląskiego – z głównym ośrodkiem miejskim w Bielsku-Białej. Miasto to jest  z kolei małą ojczyzną ulubionych postaci z bajek kolejnych już pokoleń Polaków – swoich podobizn z brązu doczekali się Bolek i Lolek, Reksio, Pampalini z hipopotamem i bohaterowie bajki „Porwanie Baltazara Gąbki”. Z kolei Beskidy to świetne miejsce na rodzinne wyprawy. Szlaki nie są wymagające, zawsze można też wypocząć w jednym z licznych schronisk. Warto wybrać się na górę Żar, na której wielu amatorów zaczyna swoją przygodę z paralotniarstwem. Spragnieni nieco większych wysokości mogą wybrać się na Czantorię, Babią Górę czy Pilsko. Mieszkańcy regionu jeżdżą tu niezależnie od pory roku – latem aktywnie wypoczywają, wędrując po górskich szlakach, a zimą jeżdżą na nartach. Wtedy Wisła, Ustroń czy Szczyrk zamieniają się w prawdziwe ośrodki narciarstwa i białego szaleństwa.

Rajd Śląska
fot. Kuba Kozal

Jak tu zielono!

Województwo śląskie to jeden z najbardziej zalesionych regionów w Polsce. W samym sercu aglomeracji znajduje się Park Śląski, który może pochwalić się powierzchnią większą niż nowojorski Central Park! Niewiele dalej znajduje się Dolina Pięciu Stawów w Katowicach czy Stawiki w Sosnowcu. Amatorzy wodnych atrakcji znajdą tu również większe jeziora – Żywieckie, Międzybrodzkie czy Paprocańskie. A jak nie żaglówka, to może długie spacery Szlakiem Orlich Gniazd? Na takie wyprawy warto wybrać się w malownicze okolice Częstochowy i Zawiercia. Te tereny bardzo spodobają się również wielbicielom wspinaczki skałkowej.

Rajd Śląska
fot. Wikipedia Commons

Krasny kras, czyli z wizytą na Jurze

Jura Krakowsko-Częstochowska to malownicza część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, którą tworzy rozległa płyta górnojurajskich wapieni. Wznosi się na wysokościach od 300 do 500 m n.p.m. Za wyjątkowym i zapierającym dech krajobrazem tego terenu stoją głównie zjawiska krasowe, dzięki którym można tu znaleźć liczne jaskinie, doliny, wywierzyska i inne ciekawe formy skalne. Jura to jednak nie tylko niepowtarzalna rzeźba terenu i walory przyrodnicze – większości z nas słusznie kojarzy się przede wszystkim z licznymi zamczyskami wzniesionymi na wapiennych skałach – to właśnie ze względu na to wyjątkowe umiejscowienie budowle te nazywane są Orlimi Gniazdami. Większość z nich to królewskie warownie zakładane w XIV w. przez Kazimierza Wielkiego, inne to obronne rezydencje szlacheckie. Do tych najbardziej popularnych w granicach województwa śląskiego należą twierdze w Olsztynie, Bobolicach, Smoleniu czy zamek Ogrodzieniec w Podzamczu.

Rajd Śląska
fot. Mariusz Cieszewski/MSZ